Literatura niderlandzka
(Rozmowy) o współczesnej literaturze niderlandzkiej – strona prowadzona przez Fundację Literatura
O Janie Brokkenie i jego „Bałtyckich duszach”
Jan Brokken (ur. 10 czerwca 1949 w Lejdzie), holenderski pisarz dziennikarz i podróżnik, studiował dziennikarstwo w Utrechcie i nauki polityczne w Bordeaux. Jego pierwsza powieść, opublikowana w 1984 roku De provincie (Prowincja), została sfilmowana siedem lat później. Duże uznanie zyskała książka In het huis van de dichter (W domu poety, 2008), we Włoszech uhonorowana nagrodą Giuseppe Acerbi, poświęcona przedwcześnie zmarłemu pianiście Jurijowi Jegorowowi, który w 1976 roku opuścił ZSRR i osiadł w Holandii, a także znany polskim czytelnikom zbiór esejów Dlaczego jedenastu Antylczyków klęczało przed sercem Chopina (2005), w których autor bada korzenie muzyki karaibskiej i wpływ, jaki wywarła na nią Europa. Do końca 2016 roku Jan Brokken wydał ponad dwadzieścia książek; najnowsza nosi tytuł De gloed van Sint-Petersburg (Blask Sankt Petersburga). Jest laureatem prestiżowych holenderskich nagród literackich: Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs (1988) za De zee van vroeger (Morze przeszłości), ICODO prijs (2004) za Mijn kleine waanzin (Moje małe szaleństwo) i De Onregelmatige Omslagprijs (2008). Zapraszamy na stronę pisarza http://www.janbrokken.nl.
O „Bałtyckich duszach”: Trzy kraje bałtyckie: Litwa, Łotwa, Estonia, a także obwód kaliningradzki, czyli część dawnych Prus Wschodnich. Nieduża powierzchnia, niewielka liczba ludności, za to jakże zróżnicowanej narodowościowo! Obszar zawsze pilnie obserwowany przez Wielkiego Brata – imperium rosyjskie – mimo to, a może właśnie dlatego, wciąż walczący o zachowanie własnej tożsamości i niepodległość. W dziejach tym ziem jak w soczewce skupiają się wszystkie tragedie europejskiej historii, do tego w zwielokrotnionej postaci. Bałtyckie dusze to piętnaście opowieści o pochodzących stamtąd niezwykłych rodzinach i niezwykłych ludziach. Niektórzy z nich zyskali światową sławę, inni stali się jedynie lokalnymi bohaterami (czy też antybohaterami, jak estoński szpieg w służbie Moskwy). Wszyscy, kierowani instynktem przeżycia, z trudem starali się uniknąć ciosów wymierzanych przez Historię. Są w tej grupie: wybitny reżyser Siergiej Eisenstein, który był synem wziętego ryskiego architekta, genialny łotewski skrzypek Gidon Kremer, Roman Kacew, znany wielbicielom literatury francuskiej jako Romain Gary alias Émile Ajar, rzeźbiarz Jacques (Jacob) Lipchitz, malarz Mark Rothko, estoński kompozytor Arvo Pärt czy też pochodząca z Królewca Hannah Arendt, jedna z najbardziej wpływowych myślicielek XX wieku. W epizodach pojawiają się między innymi: Michaił Barysznikow, Vytautas Landsbergis, Guillaume Apollinaire i Margaret Yourcenar. Czytelnik odnajdzie w ich historiach dumę, odwagę, wierność, fascynującą miłość i niezrównaną sztukę, lecz także strach i zdradę.
Recenzenci o „Bałtyckich duszach”:
Biorąc za punkt wyjścia życiorysy różnych postaci, Jan Brokken szkicuje burzliwą historię Litwy, Łotwy i Estonii. Ta książka jest dramatycznym obrazem dwudziestego wieku, ze wszystkimi jego iluzjami, frustracjami, doktrynalnymi sporami i szaloną żądzą krwi.
„Jan Brokken sportretował dwadzieścia siedem bałtyckich dusz, ożywił je z wielkim wyczuciem i postawił w intensywnym, przepięknym świetle”.
René Moerland, NRC Handelsblad
„Przemierzając teraźniejszość i młode niepodległe kraje, Jan Brokken pozwala przemówić przeszłości. Wspaniała książka, pełna zaskakujących historii życia z Litwy, Łotwy i Estonii”.
Babel, Radio 1, Belgia
„Jan Brokken oddaje się w ręce swoich bohaterów, odwiedza ich domy, rozmawia ze znawcami tematu i przechodniami, waży i węszy, wbudowuje zamknięte minieseje i biografie, z których każda stanowi osobny etap wielkich poszukiwań.”
NRC Handelsblad
Literatura niderlandzka 