Literatura niderlandzka
(Rozmowy) o współczesnej literaturze niderlandzkiej – strona prowadzona przez Fundację Literatura
Geert Mak
Geert Mak urodził się w 1946 roku. Jest jednym z najbardziej znanych pisarzy holenderskich. Rodzice (ojciec był pastorem) spędzili lata przedwojenne w Indonezji, w czasie wojny przeszli przez obozy koncentracyjne Japończyków.
Geert Mak studiował prawo i socjologię w Amsterdamie.
Przez wiele lat pracował jako dziennikarz i korespondent zagraniczny w tygodniku De Groene Amsterdammer, gazecie NRC Handelsblad i radiu VPRO. Wiele podróżował, między innymi po Stanach Zjednoczonych, Azji, Europie Wschodniej i rozpadającycm się Zwiazku Radzieckim.
W 1992 roku zadebiutował książką De Engel van Amsterdam (Anioł Amsterdamu) w której opisuje miasto i portretuje jego mieszkańców.
Trzy lata potem ukazała się Krótka Historia Amsterdamu (Een kleine geschiedenis van Amsterdam), przedstawiająca historię stolicy. Książka zdobyła dużą popularność, była nominowana do nagród i została przetłumaczona na kilka języków, m.in. niemiecki, węgierski, czeski i angielski.
Dzięki następnej książce Hoe God verdween uit Jorwerd (Jak Bóg zniknął z Jorwerd) z 1996 r. Mak stał się znany szerokiej rzeszy czytelników.
Książka jest historią szybkiego upadku kultury chłopskiej na wsi po II wojnie światowej, na przykładzie holenderskiej wioski Jorwerd. W 1999 roku książka otrzymała nagrodę Henriëtte Roland Holstprijs, została też przetłumaczona na kilka języków.
W 1999 roku ukazała się jedna z najbardziej znanych książek Maka De Eeuw van Mijn Vader (Wiek mojego ojca).
Autor w typowy dla siebie sposób opisuje historię XX wieku w Holandii na przykładzie własnej rodziny. Do jej napisania wykorzystuje archiwum rodzinne, zachowane listy, przeprowadza wywiady i odtwarza wiele historii.
W Holandii książka szybko stała się bestsellerem, sprzedano ponad pół miliona egzemplarzy. Została uhonorowana nagrodą Trouw Publieksprijs i została przetłumaczona na wiele języków.
Tymczasem autor zajmował się już następnym projektem. Na zlecenie gazety NRC Handelsblad przez rok podróżował po kontynencie europejskim, żeby spisać jego dzieje w XX wieku. W gazecie codziennie ukazywały się reportaże z tej podróży. W 2004 roku powstała książka In Europa. Reizen door de XX eeuw.
Polskie wydanie ukazało się w PIW w 2008 roku: W Europie. Podróże przez XX wiek.
Książka stała się wielkim sukcesem, sprzedano setki tysięcy egzemplarzy i przetłumaczono ją na ponad dwadzieścia języków, włącznie z tureckim, chińskim i południowokoreańskim. Na jej bazie powstała seria filmów dokumentalnych. Książka została uhonorowana licznymi nagrodami.
FRAGMENTY W EUROPIE:
W 2007 roku Geert Mak został zaproszony do napisania „boekenweekgeschenk”. Jest to holenderski zwyczaj trwający od 1932 roku. Co roku, z okazji Tygodnia książki, do każdej kupowanej książki dołączany jest darmowy egzemplarz „książki – prezentu”. Książeczka musi się zmieścić w określonej ilości słów, a zaproszenie autora do jej napisania jest dużym wyróżnieniem.
Geert Mak napisał w ramach tego projektu De Brug (Most, Czarne, 2010), książkę-esej o moście Galata w Stambule.
Autor spędził kilka tygodni na śledzeniu życia mieszkańców mostu i nakreślił piękny portret Stambułu i jego historii. Mak był pierwszym pisarzem literatury faktu zaproszonym do napisana „boekenweekgeschenk”.
W tym samym czasie w Holandii odbyła się seria dyskusji na temat przyszłości Europy, między innymi z udziałem Krzysztofa Pomiana, Roberta Coopera i Bronisława Gieremka. Podsumowanie tych dyskusji ukazało się w noweli pod tytułem Paleis Europa – Pałac Europa.
W latach 2000-2003 Geert Mak objął fotel profesora na Uniwersytecie w Amsterdamie UvA, tak zwany Wibautleerstoel, zajmując się problemami miasta Amsterdam i jego historią. Mak przygotowal serię wykładów, między innymi z okazji przywitania księżniczki Maximy w stolicy Holandii.
W 2001 roku wygłosił orację, pt. De Goede Stad – Dobre miasto.
Za zasługi dla miasta Amsterdam Geert Mak otrzymał w 2002 nagrodę IJ Prijs. Dwa razy został wybrany historykiem roku. W 2004 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Heerlen za osiągnięcia w dziedzinie historii.
Za książkę W Europie otrzymał prestiżową nagrodę w Lipsku Zur Europäische Verständigung (2008) i Otto von der Gablentzpreis (2009). Francuski rząd mianował go Rycerzem Legii Honorowej .
Ważniejsze publikacje:
1992 – De engel van Amsterdam (Anioł Amsterdamu)
1995 – Een kleine geschiedenis van Amsterdam (Krótka historia Amsterdamu)
1996 – Hoe God verdween uit Jorwerd (Jak Bóg zniknął z Jorwerd)
1997 – Het stadspaleis (Miejski pałac)
1999 – De eeuw van mijn vader (Wiek mojego ojca)
2001 – De goede stad (Dobre miasto) (oracja)
2004 – In Europa (W Europie. Podróże przez XX wiek. 2008, PIW)
2007 – De Brug (Most, 2010, Czarne, książka- prezent w ramach Tygodnia Książki)
2012 – De hond van Tišma (Pies Tismy)
2012 – Reizen zonder John (Śladami Steinbecka. W poszukiwaniu Ameryki, 2014, Czarne)
—
Literatura niderlandzka 